W teorii odpowiedź na to pytanie jest prosta, ale w praktyce okazuje się, że warto jednak zastanowić się nad tym zagadnieniem. W przepisach RODO odpowiedzi należy szukać w artykule 7, zgodnie z którym zgoda jest wyrażona poprzez dobrowolne i świadome działanie (oświadczenie woli). Natomiast nie określono w nim ograniczenia czasowego zgody, a jedynie warunki jej wycofania. W praktyce można zatem przyjąć, że zgoda jest ważna aż do momentu jej wycofania, czyli bezterminowo. Tym samym osoba, której dane dotyczą nie musi „odświeżać” swojej zgody, jeżeli przetwarzanie danych w oparciu o zgodę jest długotrwałe i stałe. Można w oparciu o raz wyrażoną zgodę przetwarzać dane latami. Dopiero jej wycofanie zastopuje proces.

Przetwarzanie może zakończyć się także z powodu ustania celu przetwarzania, np. administrator postanawia przestać wysyłać informacje marketingowe lub kończy swoją działalność.

Stąd w klauzulach informacyjnych pojawia się określenie, że dane będą przetwarzane do czasu wycofania zgody lub jej wyrażenia.

Takie podejście zazwyczaj będzie poprawne. Jednak warto zwrócić uwagę, że nie uwzględnia bardzo ważnego czynnika, jakim jest „świadomość” wyrażania zgody, a także przetwarzanie przez czas niezbędny do osiągnięcia celu, w jakim zgoda została wyrażona.

Czy wiesz, że korzystasz z AI już od bardzo dawna? Algorytmy sztucznej inteligencji były tworzone i rozwijane przez lata, dla różnych aplikacji. Dzięki nim możliwe było otwarcie sklepów Amazon Fresh, w których bierze się produkty z półek i po prostu z nimi wychodzi, a system sam podliczy wartość zakupów i obciąży nasz rachunek. Testowaliśmy skuteczność algorytmu podczas ostatniej wizyty w USA, gdzie autonomiczne sklepy są naprawdę duże, więc naliczanie zakupów stanowi niezłe wyzwanie. W praktyce algorytm radził sobie świetnie, gdy wchodziła jedna osoba i brała pierwszy produkt z półki. Natomiast miał problemy, gdy wybieraliśmy produkt, który był głębiej na półce lub rozdzielaliśmy się i każde z nas wrzucało produkty do swojego koszyka (weszliśmy i wyszliśmy razem). W takich wypadkach ewidentnie była potrzebna ingerencja człowieka, który sprawdził nagrania i poprawnie naliczył należności. Jednak ani razu nie zostaliśmy błędnie obciążeni. Naprawdę genialne, jeśli ktoś nie lubi stać w kolejkach. Warto w tym miejscu wskazać, że w polskich Żabkach wdrażaliśmy podobne rozwiązania i że ich autorami były polskie firmy technologiczne. Myślę, że autonomiczne sklepy to przyszłość, bo nikt nie lubi stać w kolejkach.

Jeśli korzystasz ze smartfona, to są na nim aplikacje, które od dawna czerpią z AI garściami. Chociażby nawigacje (np. Google Maps). Przecież „coś” musi analizować Twoją trasę, natężenie ruchu, preferencje dotyczące drogi, aby dobrze pokierować do celu. Warto zauważyć jak ciekawy jest chociażby sposób obliczania czasu, który pozostał do celu. Jeśli się nad tym zastanowić, to nie jest proste i bez AI, pewnie byłoby niemożliwe. Podobnie działają wszelkiego rodzaju elektroniczni asystenci (np. smartwach, który może oceniać jakość snu lub aktywność fizyczną).

Skąd zatem to zamieszanie wokół AI, skoro jest ono z nami już od dawna? To nie jest kwestia tego, że „w końcu udało się wymyślić sztuczną inteligencję”, tylko nowych aplikacji, które dzięki AI mają „niesamowite” możliwości. Umożliwiają nie tylko wyszukiwanie (tak – wyszukiwarki też od dawana korzystają z AI), ale są w stanie generować gotowe odpowiedzi. Tu do oceny, na ile to dobrze – wyszukiwarka daje możliwość porównania wielu źródeł, podczas gdy AI generuje konkretne rozwiązanie (subiektywne). Potrafi „tworzyć” wypracowania, artykuły, sentencje orzeczeń sądowych. Należy jednak uważać na efekty pracy algorytmu, gdyż mogą być bardzo odtwórcze i naruszać prawa autorskie. Pod koniec 2023 r. wydawca New York Times pozwał OpenAI oraz Microsoft, ponieważ uważa, że naruszono prawa autorskie, ucząc algorytm na jego treściach. Ponadto jego zdaniem, AI zapytany o aktualne wydarzenia, zamiast generować nowe treści, przetwarza te już gotowe, naruszając prawa autorskie NYT. Bardziej obrazowo, praca magisterska wytworzona przez AI może nie przejść pozytywnie przez algorytmy weryfikujące plagiat, bo zbyt wyraźnie bazuje na cudzych treściach.

W 2018 roku na blogu ukazał się test wiedzy, dzięki któremu można było weryfikować znajomość przepisów o ochronie danych osobowych swoją lub swoich pracowników.

Test jest prosty i skupia się na podstawowych zagadnieniach, jednak co jakiś czas do niego wracacie. Uznałam zatem, że jest potrzeba odświeżenia tego materiału i zaktualizowałam jego treść.

Test do pobrania dostępny jest tutaj.

Odpowiedzi są tutaj:

Dobrej zabawy!

Sygnalizujecie mi, że nie otrzymujecie UPO, po wysłaniu zgłoszenia / zmiany / odwołania inspektora do Prezesa UODO. I nie ma skutecznej i szybkiej ścieżki zweryfikowania, czy wykonaliście to działanie skutecznie. Piszecie, że takich informacji urząd nie udziela telefonicznie, a na odpowiedź pisemną czekacie już od dawna (coż, urząd zapewne jest zawalony skargami i zgłoszeniami naruszeń).

Na szczęście jest kilka trików, aby sprawdzić to od razu.

Nr 1 – poszukać UPO w swojej skrzynce ePUAP lub eDoręczenia. Ostatnio coraz częściej UPO wpadają bezpośrednio tam, a nie na wskazany adres e-mail. Nie pytajcie dlaczego. Jest też inna, bardzo prosta i skuteczna metoda…

Prawdziwą plagą jest podszywanie się przez oszustów pod cudze numery telefonów (spoofing). Oszuści w tym celu wykorzystują oprogramowanie (trochę jak bramka SMS), gdzie ustawiają z numer, z którego chcą wykonać połączenie. W efekcie mogą dzwonić „z mojego numeru” i grozić innym osobom lub podszywać się pod pracownika banku, aby wyłudzić dane / pieniądze. W ciągu ostatniego roku zgłosiło się do mnie bardzo wiele osób, które padło ofiarą spoofingu. Przy pierwszym scenariuszu, często dowiadywali się o wykorzystaniu ich numeru, w momencie otrzymania od Policji wezwania na przesłuchanie w sprawie gróźb karalnych. Udowodnienie, że to ktoś inny wykonał połączenie jest proste – wystarczy pokazać historię połączeń.

W drugim przypadku, oszustwa „na numer z banku” były bardzo skuteczne i dużo ludzi w ich wyniku utraciło kontrolę nad swoimi danymi i/lub poniosło straty finansowe. Najbardziej oburzające w tym wszystkim jest to, że aktualna technologia pozwala na takie oszustwa. Skala tych działań jest tak duża, że doczekaliśmy się ustawy o zwlaczaniu nadużyć w komunikacji elektronicznej. Popularnie zwalnej ustawą antyspoofingową. Nakłada ona na telekomy obowiązek podjęcia aktywnych działań, żeby wykrywać spoofing i mu przeciwdziałać. Poza tym mają być także działania przeciwko smishingowi (phishing przez SMS). Ustawa wymaga także od dostawców poczty elektronicznej, wprowadzenia rozwiązań, które uniemożliwią podszywanie się pod cudzy adres e-mail. Wszyscy operatorzy mają współpracować z CERT, który będzie na podstawie swoich baz danych, przekazywać im wzorce ataków oraz fałszywych wiadomości, w celu ich blokowania.