Author Archives: Sylwia Czub

Czy zawód IOD to nieunikniona frustracja i stres? Moim zdaniem bardzo wielu IOD towarzyszą właśnie takie emocje. Dzielą się nimi podczas naszych szkoleń i spotkań branżowych. Zresztą mi też czasami towarzyszą. Ale tak zupełnie szczerze, to gdy wcześniej zajmowałam się czymś innym, też pojawiały się uczucie bezsensu i beznadziejności tego co robię. Mimo, że lubię zajmować się ochroną danych osobowych, czasami ręce mi opadają i odechciewa się dalszej pracy. Jednak kluczowe jest, aby znaleźć sposób na pokonanie i przejście zawodowych kryzysów. Wiem, łatwo powiedzieć, trudniej zrobić. Ale od początku.

Od mniej więcej roku skupiam się głównie na szkoleniach i konsultacjach indywidualnych dla IOD. Są moim zdaniem sensowne, bo można przepracować konkretne zagadnienia oraz problemy, ale także uzyskać oczekiwane efekty. I w zasadzie na każdym spotkaniu jednym z kluczowych tematów do przepracowania jest komunikacja z administratorem i jego personelem, które nie działają i sprawiają, że praca IOD wydaje się bezsensowna. Zazwyczaj wygląda to tak, że IOD swoje, a reszta firmy swoje. Jest pomijany w kwestiach ochrony danych lub dodawany tylko dla zasady, bo i tak wszyscy wiedzą lepiej, jak coś zrobić. Mimo najlepszych intencji IOD, administrator nie ma dla niego czasu i nie chce go słuchać. Często też jest tak, że w firmach są kierownicy działów, którzy są królami tych działów i nie wpuszczają do swojego królestwa „psuja od RODO”. W takich patologicznych układach, szybko uznaje się, że IOD w zasadzie nie ma nic do roboty i dorzuca mu się innych obowiązków, które docelowo tak go angażują, że już w ogóle nie realizuje zadań wskazanych w RODO. Jednak nadal piastuje stanowisko inspektora, więc stresuje się tym, że nic nie robi, że nie ma nic wpływu. Obawia się wycieku danych, kontroli UODO, kar pieniężnych, odpowiedzialności za nierealizowanie swoich zadań.

Opisany przeze mnie układ występuje na tyle często, że Prezes UODO zainteresował się tematem i rozpoczął kontrole sposobu funkcjonowania IOD u administratorów. Jest to doby kierunek działania, bo ma pokazać administratorom, że ich obowiązki związane z wyznaczeniem inspektora i zapewnienia mu odpowiednich warunków pracy są ważne i mogą być w tym zakresie nie tylko skontrolowani, ale też ukarani.

Wracając do głównego tematu – jestem IOD i ma dosyć, co zatem zrobić? Rozwiązań jest kilka, lepszych i gorszych. Czasami te trudniejsze, mogą przynieść lepsze efekty.

W zasadzie nie ma szkolenia, na którym nie pojawia się problem dokładania inspektorowi nowych obowiązków lub traktowania go jako 10w1, czyli człowieka od wszystkiego. Zresztą znam to z własnego podwórka, bo kiedyś mi też tak dokładano obowiązków. Powiem coś, czego wiele osób nie chce usłyszeć, ale prawda jest taka, że niestety w pewnym stopniu jest to wina naszego środowiska, naszych charakterów lub niewiedzy.

Inspiracją do tego wpisu była dyskusja z jednego z forum internetowego, dotycząca rażąco niskich stawek, jakie IOD proponują podmiotom publicznym za swoje usługi. Komentujący wskazywali, że w wielu jednostkach, gdzie kryterium wyboru jest tylko i wyłącznie cena, jest zewnętrzny inspektor, który realizuje swoje zadania za jedyne…. 150 zł miesięcznie. Zadzwoniłam do znajomej, która współpracuje z urzędami i szkołami i potwierdziła, że w wielu gminach są takie stawki za obsługę urzędów, szkół, bibliotek, ośrodków pomocy społecznej. Ile godzin pracy może IOD poświęcić administratorowi za 150 zł miesięcznie? I w drugą stronę: administrator płacąc IOD takie stawki dochodzi do wniosku, że to jest „żadna robota”, że „IOD po prostu jest, a pieniądze dostaje za zgłoszenie go do UODO”. Szczerze mówiąc ja też tak bym pomyślała. Tym bardziej, że w praktyce często faktycznie za niskimi stawkami kryje się to, że taki IOD jest tylko na „życzenie”, a za każde jego działanie trzeba dodatkowo płacić, więc nic nie jest z nim konsultowane, nie jest włączany w tematy ochrony danych osobowych i nie monitoruje zgodności przetwarzania z RODO. Po jakimś czasie administrator dochodzi do wniosku, że nawet ta niewielka kwota to za dużo „za nic”, rezygnuje z usług IOD i dokłada obowiązki inspektora jednemu z pracowników. Najczęściej jest to osoba, która na początku nie ma pojęcia o ochronie danych osobowych, a po kilku szkoleniach, zaczyna się stresować, że nie da sobie z tym rady. Kiedy sygnalizuje administratorowi, że to nie jest takie proste, że obowiązków jest dużo, a w zasadzie to jej wyznaczenie powoduje konflikt interesów, ten nic nie rozumie, przecież poprzedni IOD brał 150 zł i nic nie robił. W czym problem?

Ok, ja też tak miałam. Nagle zostałam ABI (obecny IOD), gdzie miałam masę innych obowiązków, a to miało być przy okazji. Nim więcej uczyłam się o ochronie danych osobowych, tym bardziej przerażała mnie liczba obowiązków. I tym bardziej okazywało się to nie do pogdzenia z moimi etatowymi zadaniami. Ówczesne przepisy o ochronie danych osobowych nie dawały ABI w zasadzie żadnych argumentów, do zapewnienia mu odpowiednich narzędzi i czasu pracy, więc było to bardzo, bardzo frustrujące.