29 paź

Kopiowanie i przechowywanie dowodów osobistych zgodnie z RODO

Temat nielegalnego powielania dowodów jest co chwilę poruszany przez Urząd Ochrony Danych Osobowych oraz ekspertów od bezpieczeństwa informacji. Często jest podkreślane, że kopiowanie dowodu jest zabronione, chyba że taki obowiązek wynika bezpośrednio z przepisu prawa lub wyrazisz na to zgodę (jednak tylko wtedy, gdy ten kto chce kopiować dowód wykaże uzasadnienie dla takiej prośby, np. wysokie ryzyko wyłudzeń jego usług). Kontrole przeprowadzane przez (jeszcze wówczas) GIODO rok rocznie wykazywały, że od kiedy w firmach pojawiły się kopiarki, zaczęliśmy kopiować wszystko na potęgę. W erze sprzed kopiarek po prostu zatrzymywaliśmy dowody pod zastaw. Świadomość się zwiększa, coraz rzadziej zgadzamy się na to, żeby ktoś brał nasz dowód do ręki, a co dopiero kopiował (a jeśli już chce kopiować, musi wykazać swój interes prawny). Są jednak sytuacje, choć rzadkie, w których skopiowanie dowodu jest umotywowane w przepisach prawa, na przykład:

Banki mogą przetwarzać dla celów prowadzonej działalności bankowej informacje zawarte w dokumentach tożsamości osób fizycznych. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, art. 112b.

Instytucje obowiązane na potrzeby stosowania środków bezpieczeństwa finansowego mogą przetwarzać informacje zawarte w dokumentach tożsamości klienta i osoby upoważnionej do działania w jego imieniu oraz sporządzać ich kopie. Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, art. 34 ust. 4.

Read More

26 lip

Czy do pełnomocnictwa dla kuriera w celu odbioru zagranicznej paczki trzeba dołączyć kopię dowodu osobistego?

Ostatnio kilka osób zwróciło się do mnie z pytaniem, czy żądanie przez firmy kurierskie kopii dowodu osobistego, aby odebrać paczkę zatrzymaną przez urząd celny, jest zasadne. Co pozytywne, nie przekonało ich, że w oficjalnych procedurach oraz formularzach pełnomocnictwa dla kurierów, jest napisane, że kopia dowodu jest konieczna. Gdy zwracali się do firmy kurierskiej z prośbą o uzasadnienie, dowiadywali się że taka jest procedura po stronie urzędu celnego. Postanowiłam sprawdzić, jak jest i jak być powinno, bo jestem ogromną przeciwniczką nagminnego kopiowania dowodów osobistych przez różne podmioty.

Samo pełnomocnictwo jest oświadczeniem woli osoby, która umocowuję inną osobę do wykonywania w jej imieniu określonych czynności. W niektórych sytuacjach dopuszczalne jest pełnomocnictwo ustne, jednakże zazwyczaj wymagane jest pisemne. Pełnomocnictwo powinno określać strony, tzn. tego kto je nadaje oraz tego kto je otrzymuje, w szczególności ich imiona, nazwiska, adresy, PESEL i/lub numer i serię dowodu osobistego. Dokument, na którym złożony jest odręczny podpis nadającego oświadczenie jest ważny bez żadnych dodatkowych dokumentów.  Wobec tego skąd żądanie firm kurierskich w zakresie kopii dowodu? Na początku myślałam, że to ich własny wymysł (kopiowanie dowodów jest modne), jednakże po konsultacji z jedną z firm, dowiedziałam się, że taką otrzymali informację bezpośrednio z urzędów celnych. Read More

09 kwi

Ukradli mi dane, co robić?

Prawda jest taka, że w dzisiejszych czasach łatwo stać się ofiarą cyberprzestępstwa, ale bardzo trudno wyplątać z takiej sytuacji. Być może oglądaliście film Złodziej tożsamości, w którym główny bohater pada ofiarą kradzieży tożsamości. Film doskonale obrazuje sytuację ofiary takiego przestępstwa – jest ona właściwie bezsilna, bo aby można było mówić o przestępstwie musi wykazać, że rzeczywiście do niego doszło oraz… wskazać kto je popełnił. Niestety nie jest to tylko filmowa rzeczywistość, ale realny problem poszkodowanego. W przytoczonym filmie ofiara kradzieży tożsamości traci nie tylko pieniądze (w tym oszczędności życia), ale także stanowisko pracy i pozycję społeczną.
W polskiej rzeczywistości oszuści najczęściej wykorzystują pozyskane dane, aby dzięki nim zaciągnąć pożyczki, kupić sprzęt AGD, telefony. Osoba, której dane zostały wykorzystane najczęściej dowiaduje się dopiero po kilku miesiącach, gdy puka do niej komornik z żądaniem zwrotu pieniędzy. Jednak wtedy najczęściej jest już za późno, bo przestępca skutecznie ukrył wszystkie ślady. Read More

21 sie

Czy basen lub aquapark ma prawo prosić o ksero karty ciąży lub orzeczenia niepełnosprawności na potrzeby zniżki?

Jedna z moich czytelniczek chciała skorzystać z usług aquaparku. Przeglądając cennik dowiedziała się, że może skorzystać ze zniżki dla kobiet w ciąży. Jednak dużą wątpliwość wzbudziły od niej wymagania, jakie trzeba spełnić, aby otrzymać zniżkę. Postanowiła napisać do mnie w tej sprawie:

z opisu wychodzi mi, że kobiety w ciąży otrzymają zniżkę, po pozostawieniu w kasie parku kserokopii karty ciąży. W karcie ciąży są dane dotyczące daty urodzenia, wagi, ciśnienia i np wynik testu na HIV…

Postanowiłam sprawdzić o co chodzi i poprosić aquapark o wyjaśnienie.

Cennik wygląda następująco (dostępny na stronie energylandia.pl/cennik/cennik-indywidualny/ ) zdjęcie z dnia 19-08-2016 r.

cennikZadałam pytanie rzecznikowi prasowemu, Panu Krystianowi Kojderowi (28 lipca 2016 r.):

Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o złożenie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie:
1. Jaką mają Państwo podstawę prawną do zbierania kserokopii dokumentów potwierdzających stopień niepełnosprawności oraz informacje o stanie zdrowia (tzn. kartę ciąży)?
2. Czy zgodnie z art. 40 ustawy o ochronie danych osobowych, otrzymaliście Państwo zgodę Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych na przetwarzanie wyżej wymienionych danych wrażliwych?
3. W jaki sposób są chronione dane wrażliwe Państwa klientów, którzy składają w kasie kserokopie dokumentów?

Read More

21 cze

Podawanie danych, gdy chcemy skorzystać z usługi

Czy Wam też zdarzyło się, że byliście proszeni o podanie swoich danych, gdy dookoła było dużo obcych ludzi? Pomijam fakt, że można odczuwać dyskomfort w sytuacji ujawniania swoich prywatnych danych. Administrator danych jest zobowiązany do ochrony danych, które przetwarza już na etapie ich gromadzenia. Powinien umożliwić osobie, która korzysta z jego usług takie przekazanie mu danych, aby nie narażać go na ujawnienie ich osobom postronnym. W szczególności powinien zapewnić możliwość zapisania ich, zamiast ustnego przekazania.

Read More

18 cze

Żądanie dowodu pod zastaw: teoria i praktyka

Zbliża się okres wakacyjny, więc warto wrócić do tematu pozostawiania dowodu osobistego pod zastaw. Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, dowodu osobistego nie wolno zatrzymywać (pod zastaw), z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie. Zatrzymanie cudzego dowodu osobistego stanowi wykroczenie, za które zgodnie z art. 55 pkt 2 tej ustawy, sprawcy grozi kara ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo kara grzywny.

Teoria

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 3 dozwoloną, bibliotece wolno jedynie pobierać kaucję za wypożyczone materiały biblioteczne. Od tej reguły nie przewiduje się żadnych wyjątków. Oznacza to, że biblioteka nie może brać dowodu osobistego od niezarejestrowanego użytkownika, który chce skorzystać z jej usług lub osoby, która wypożycza do domu cenny materiał, gdyż ustawa o bibliotekach nie daje jej do tego prawa.

Read More