RODO: nowe obowiązki informacyjne wobec podmiotu danych
Wraz z wejściem unijnych przepisów rozszerza się katalog praw osób, których dane dotyczą (podmiotów danych). Przede wszystkim RODO podkreśla prawo do przejrzystego i jasnego komunikowania o zasadach przetwarzania danych. Poza tym podmiot danych może w każdej chwili żądać wyczerpujących informacji na temat przetwarzania swoich danych, ich sprostowania, usunięcia (o ile nie stoi to w sprzeczności z przepisami prawa), zaprzestania przetwarzania (jeżeli jest to uzasadnione), przeniesienia lub ograniczenia przetwarzania. Administrator danych ma obowiązek w momencie pozyskiwania danych wypełnić obowiązek informacyjny wynikający z przepisów o ochronie danych osobowych wobec każdej osoby, której dane pozyskał.
Oznacza to, że obowiązek informacyjny należy wykonać zarówno wtedy, gdy pozyskujemy zgodę na przetwarzanie danych, ale także gdy dane są przetwarzane na podstawie innych przesłanek, np. przepisów prawa, dla dobra publicznego, czy zostały udostępnione ADO. Obowiązek informacyjny można wypełnić poprzez umieszczenie odpowiednich informacji bezpośrednio w treści zgody na przetwarzanie danych, w regulaminie usługi, czy poprzez wysłanie maila. Należy to zrobić tak, aby być w stanie udowodnić, że faktycznie został wypełniony.
Ulega rozszerzeniu zakres danych, o których należy poinformować osobę, której dane dotyczą, podczas zbierania jej danych
Najpierw zobaczmy, jak to wygląda obecnie. Zgodnie z art. 24 i 25 UODO administrator danych w momencie pozyskiwania danych jest zobligowany do podania podmiotowi danych informacji:
- Dane ADO w postaci pełnej nazwy i adresu
- Celu zbierania danych
- Odbiorcach lub kategoriach odbiorców, którym dane będą udostępniane
- Prawie dostępu i poprawiania danych
- Dobrowolności lub obowiązku podania danych wraz ze wskazaniem przepisu prawa, który narzuca obowiązek podania danych
- Źródle pozyskania danych oraz prawie wniesienia sprzeciwu lub żądania zaprzestania przetwarzania danych w przypadku zbierania danych nie bezpośrednio od podmiotu danych
Obowiązku informacyjnego nie trzeba wypełniać, jeżeli wskazuje na to wprost przepis prawa (będzie to na przykład dotyczyło postępowań prowadzonych przez ABW) oraz gdy podmiot danych, posiada już powyższe informacje, jednak bardzo przestrzegam przed lekkomyślnym powoływaniem się na ten argument, gdyż wymaga rzetelnego udowodnienia, że rzeczywiście tak jest, co w praktyce okaże się bardzo trudne (szczególnie, że podmiot danych, może stwierdzić, że nie miał wystarczającej wiedzy). Interes prawny ADO wymaga, aby nie unikał on wypełniania obowiązku informacyjnego.
Od maja 2018 roku oprócz danych, które ADO podawał do tej pory, będzie musiał dodatkowo informować podmiot danych o (art. 14 RODO) o:
- Danych kontaktowych ADO oraz Inspektora Ochrony Danych (jeżeli został powołany), np. e-mail i telefon
- Gdy przetwarzanie odbywa się na mocy przepisu prawa, należy wskazać ten przepis
- Gdy przetwarzanie odbywa się na podstawie prawnie uzasadnionego interesu ADO lub strony trzeciej, należy go wskazać
- Gdy przetwarzanie odbywa się na podstawie zgody podmiotu danych o prawie do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem
- Gdy dane zostały pozyskane nie bezpośrednio od podmiotu danych, źródło pochodzenia danych osobowych, a gdy ma to zastosowanie – czy pochodzą one ze źródeł publicznie dostępnych
- Informacji o zamiarze przekazywania danych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję Europejską odpowiedniego stopnia ochrony. W przypadku przekazania do państwa nie gwarantującego odpowiedniego poziomu ochrony należy podać informację o odpowiednich lub właściwych zabezpieczeniach oraz o możliwościach uzyskania kopii danych lub o miejscu udostępnienia danych.
- Okresie, przez który dane osobowe będą przechowywane, a gdy nie jest to możliwe, kryteria ustalania tego okresu
- Prawie do żądania od ADO dostępu do danych osobowych dotyczących osoby, której dane dotyczą, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania oraz o prawie do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także o prawie do przenoszenia danych
- Prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego (Obecnie do GIODO)
- Zautomatyzowanym podejmowaniu decyzji, w tym o profilowaniu oraz – przynajmniej w tych przypadkach – istotne informacje o zasadach ich podejmowania, a także o znaczeniu i przewidywanych konsekwencjach takiego przetwarzania dla osoby, której dane dotyczą.
Od momentu stosowania nowych obowiązków informacyjnych zgody na przetwarzanie danych staną się o wiele, wiele dłuższe
Wcześniej już wspomniałam, że jest wiele form wypełniania obowiązku informacyjnego, jednakże obecnie najczęściej realizuje się go bezpośrednio umieszczając w treści zgody na przetwarzanie danych. O nowej zgodzie na przetwarzanie pisałam tutaj. Jeżeli złożymy zgodę i obowiązek informacyjny może się okazać, że będzie on baaardzo długi.
Jednym z nowych obowiązków jest także wynikający z art. 19 RODO obowiązek powiadomienia o sprostowaniu lub usunięciu danych: Administrator informuje o sprostowaniu lub usunięciu danych osobowych lub ograniczeniu przetwarzania, (…) każdego odbiorcę, któremu ujawniono dane osobowe, chyba że okaże się to niemożliwe lub będzie wymagać niewspółmiernie dużego wysiłku. Administrator informuje osobę, której dane dotyczą, o tych odbiorcach, jeżeli osoba, której dane dotyczą, tego zażąda. Porównajmy to do art. 35 ust. 3 UODO: Administrator danych jest obowiązany poinformować bez zbędnej zwłoki innych administratorów, którym udostępnił zbiór danych, o dokonanym uaktualnieniu lub sprostowaniu danych.
Subtelna, jednakże ogromna różnica. Obowiązująca ustawa o ochronie danych osobowych obliguje powiadomić o zmianie danych tylko tych administratorów, którym został udostępniony cały zbiór danych, natomiast RODO wyraźnie wskazuje, że powiadomienia należy dokonać nawet wtedy, gdy udostępnieniu uległy tylko dane jednej osoby. Administrator danych będzie musiał gromadzić dane podmiotów, którym udostępnił dane wraz z kontaktem, na który można będzie dokonać powiadomienia (warto rozważyć już we wniosku o udostępnienie wskazanie formy powiadomienia o zmianie danych podmiotu danych, aby potem nie mieć problemu ze skutecznym wywiązaniem się z tego obowiązku, w szczególności nie narażać się na koszty wysyłania tradycyjnych listów). Pozostaje w mocy zapis, że podmiot danych będzie o tym informowany tylko na żądanie.
Autorką tekstu jest Sylwia Czub-Kiełczewska, specjalista ds. ochrony danych osobowych oraz certyfikowany audytor wewnętrzny ISO 27001
Spodobał Ci się ten wpis?
Masz jeszcze jakieś pytania? A może potrzebujesz pomocy przy danych osobowych? Pomogłam już wielu, pomogę i Tobie!
